Chega setembro

Chega setembro. Seguimos no verán pero este xa rematou. Volve o traballo, o que nos fai libres, útiles e nos esgota, por moito que nos guste. Semella que chega tamén a normalidade e todo o que iso implica; todo o que xa esqueciamos. O verán este ano foi benévolo. Foi, en pasado. Rematou e asemade non rematou. Faltan uns días e xa hai citas médicas de novo. Unha hoxe por vía de urxencia, resolta cuns antibióticos, púxome en alerta. Outra o xoves que me mete máis medo. Polo de pronto chegaron os vómitos, a febre, as dores... as preocupacións. A rutina que nos envolve como unha manta nos días de máis calor.

Sei que o inverno será difícil. 

Xa o outono traerá ventos e friaxes, quizais vendavais e tronos. 

Seica chegará. Todo chegará.

Goberna o partido máis votado?

SEMPRE!

Que difícil semella e que doado é. Sempre goberna o partido máis votado! Non coñecemos o noso sistema e esta ignorancia é aproveitada para facernos crer o que non é. 

Os cidadáns e as cidadás votamos a deputados, non ao futuro presidente do goberno. Estas deputadas e deputados elixen, despois, nas cortes, o presidente (si, aínda en masculino). Alí gaña o que obteña máis votos. É dicir, o máis votado.

É un bo sistema no que teñen cabida todos os partidos políticos, de todas as ideas e territorios. Cadaquén elixe o que mellor o representa, e son os seus deputados, elixidos por nós, quen votan polo presidente. Eu espero que o partido votado por min lle dea os meus votos a outro candidato da miña liña ideolóxica. Deste xeito eu non teño que votar por alguén que non me convence e á vez consigo estar representada no congreso dos deputados. De non ser así, acabariamos no bipartidismo, ou branco ou negro, porque os demais serían, agora si, votos inútiles. Cómpre chegar a acordos, como na vida diaria.

Neste enlace podemos ler o artigo 99 da Constitución Española (Artigo 99); o punto 3 sinala: "se o Congreso dos Deputados, polo voto da maioría absoluta dos seus membros, outorgase a súa confianza a dito candidato, o Rei nomearao Presidente. De non acadarse dita maioría, someterase a mesma proposta a unha nova votación corenta e oito horas despois da anterior, e a confianza entenderase outorgada se obtivese a maioría simple". 

Aquí deixo dúas papeletas das últimas eleccións xerais de xullo do 2023. Como se pode ver, os de Pontevedra votamos por deputados/as; no caso do PSOE, o primeiro da listaxe é David Regades Fernández, e no caso do PP, Ana María Pastor Julián; é dicir, nin rastro de Sánchez nin de Feijoo. Por estes dous votarán os deputados e deputadas que nós elixamos.

Clima ou perversión?

Calor. Suor. Ardor. Asador. Furor.

Este non é o meu clima. O meu non remata en -or, sufixo duro. O meu remata en sufixos amables, como -ura de frescura, verdura, auga pura, brandura e dozura. Ou en -isa de brisa, risa, melisa ou herba luísa.

Or afoga, reprime, soa como un mazo machacando a carne para que abrande, se coza no lume e se reseque.

Isto non é clima. É perversión climática. 

Lucidez e risas

Chego ao cuarto e, en canto me ve, mamá sorrí, cos ollos e cun lixeiro movemento nos beizos. Métome con ela, fágolle cóxegas, bícoa e sorrí ata onde lle permite o ictus. Hai momentos felices, ledos. 

De súpeto xunta os dedos da man dereita; érguea e móvea cara a adiante e atrás, como un mafioso pedindo contas. Cando facía iso sabiamos que tocaba unha rifa, así que poñémoslla nós na súa boca: De onde virás?, que fixeches? Mal raio te parta... Ela ri coas nosas ocorrencias.

Despois facemos ximnasia. Ergo eu o brazo e ela intenta chegar cos pés. Un xogo. Ou cantamos A saia da Carolina. Antes remataba ela as frases.

As verbas sáenlle cortocircuitadas. Ás veces teñen todo o sentido, mesmo continúa unha conversa anterior da que cremos ausente. Outras razoa como lle vendiamos antibióticos, que medraban na nosa leira, a Manolo Escobar. Repasamos a veciñanza, e pregúntolle con quen bailaba nas festas. Respóndeme nun caso concreto: Con ese non, que era un repugnante! Nunca logro sacarlle un dixomedíxome, unha imprudencia de alguén, e cónstame que sabe, pero segue calando! Mantén os segredos no caixón da chave perdida.

Momentos ledos, como o do sábado durante a comida de xubilación de miña irmá. Coñeceunos a todos. Pregunteille se estaba feliz e respondeu: Como non vou estar, se estamos todos xuntos.

Lucidez. Ledicia. Ausencia. Risas. Momentos.

Día a día

Esta nova vida chegou o 2 de xaneiro de 2019. O ano novo traía unha isquemia de agasallo. Atopábame dentro dun tren camiño de Galicia e a nova foi como o percorrido, entre túneles escuros e longos que cortaban a comunicación. Que longo percorrido foi aquel e mais este!

Sigo no camiño. Non estou soa. A familia está aquí, ao lado. As coidadoras, todas mulleres, son auga de maio para nós. Todas amables, cariñosas. Tri está de mañá, pero pola tarde temos a Celia que xa leva moito tempo na casa. É a habitual; mandouna o Concello e converteuse nunha máis da familia, tan confidente como coidadora. Aconsella, distrae e organízanos parte da vida. É como unha mamá-irmá maior. Áxil, resolutiva que fixo a nosa vida máis doada e a de mamá máis confortable. Tranquilidade total. Lembro cando chegou e viu a mamá, á que coñecía e coa que falaba a miúdo; non puido evitar a desolación na mirada. Aquela muller forte e faladora era naquel intre unha moribunda. Pero aquí está, grazas ao amor e coidados de todas nós, familia de sangue e de alma.

Ás veces veñen substitutas momentáneas e todas son excelentes, cariñosas e profesionais. Todas deixaron algo nesta casa, non só coidados, senón tamén vida en forma de receitas (dun biscoito marabilloso, de pudin de pan), aprendizaxes (o momento da recollida dos chícharos, por exemplo), fragmentos da súa vida, momentos de ledicia e temor.

Desde este recuncho pido para elas, e eles (que tamén hai), dignidade laboral por parte da administración e dos usuarios.

Grazas Rosa, Mónica, Mari, Lourdes, Loli, Ana, e algunha máis que pasou por aquí só uns días.

Sons á espreita

Toses. Respiración axitada e ruidosa. Dedos esbrancuxados que tiran das sabas facendo frus, frus. Ausencias.

Un mundo sonoro pechado en dous corpos. Esmorecen e ansían. Decaen entre desexos xuvenís que sobreviven inalterables á evolución humana.

Clin, clin, clin... o son da culleriña na cunca. Soep, soep, soep... desfacendo a xelatina. Feip, feip, feip... rascando contra o envase de plástico. Asmr curativo.

Murmurios apagados. Lamentos sonoros. O aire que escapa, como dunha roda pinchada. Sons inarticulados, incomprensibles. Palabras que saen ás toas, das que só se escoita a sílaba tónica. Esforzo no andar, no falar, no respirar, no comer. Un eco rotundo na expiración, no alento dos soños. Súplicas na soidade, á Virxe, a Deus, a Min, aos Santos, á Nada e ao Todo. Unha ladaíña infinita. Unha fonte que deita oracións como a máquina de debullar tira grans.

Son os sons. Nós, só nós. 

Aires

Pola casa circula un aire. Que sube que baixa; que entra que sae.

Quente ou húmido. Salvaxe ou doce.

Aire do norte. Aire do sur. Boreal ou austral.

Entra coas raiolas e faise arco da vella. Marcha co vendaval contaxiado e febril. Anda o aire arredor. 

Un abrazo na cara e fainos bailar. 

Un xogo a dar voltas para nos marear.

Airiño, ven suave que xa che vexo as intencións!

A nada e o po

A cama é o meu refuxio preferido. Non son a única da familia que busca amparo nela. Alí todo está ben. Gústame a horizontalidade mol e suave; sentir como as veas recuperan o sangue que retorna e os músculos suavizan a tensión. O pensamento tamén descansa. O cuarto pasa a ser unha cámara protectora, un espazo de meu, pechado a miradas alleas; nada incomoda, nada sofre, nada ocorre. É a nada absoluta. Nada no meu organismo. Nada na mente que se fai carne, e esváese lentamente ata ocupar o espazo do meu corpo entre as sabas. Como os ocos que quedaron dos atrapados polas cinzas piroplásticas en Pompeia. 

Po de tempo, po de espera, po que colga no aire do cuarto como estreliñas fugaces demoradas e lentas. 

Nada e po.  

Cerebro oco, corpo leve. Cisco.

Mamá, Lúa e as sardiñas

Estiven limpando sardiñas. Quince sardiñas para meter no forno con allo, pirixel, limón e pan relado. Odio limpar peixe. Extraer vísceras, despegar escamas, tinguirme co sangue. O vertedoiro parecía un campo de batalla. Abrinas cun coitelo afiado cortando a modo o lombo fresco; decapiteinas e arrinqueilles a columna espiñenta tirando dela mentres agarraba o corpo co coitelo; desfíxenme de restos viscerais, brandos, mucosos, de sangue callado. Imaxineime nunha película de terror, despezando a miña vítima.

Agora estou diante de mamá. Inquiétame. Está esperta e durmida á vez. O ollo esquerdo está lixeiramente aberto. Respira a golpes a través da boca aberta. O brazo esquerdo móvese con espasmos. Acaríñolle a cabeza e abre os ollos, uns ollos estraños, caídos, coas pálpebras inferiores excesivamente curvas, redondeadas e as superiores rectas; ollos curiosos que non se pechan de todo. Semella drogada. Fálolle para conectarme con ela. Explícolle que estiven limpando sardiñas, como as vou preparar, etc. E pregúntame desde outra dimensión cunha voz fina: Onde estabas? Repítolle que na cociña. As pálpebras descansan de novo pechándoa para o mundo. Nese intre lémbrome da Lúa, unha pastora alemá, o único ser querido que vin morrer. Movíase nerviosa, fuxía, deitada no curral, do descoñecido, e de súpeto estirouse toda desde o rabo ata o fociño, alongouse, como unha vara verde que recupera o seu tamaño logo de empenala, e morreu. 

Mirando o corpo convulso de mamá e oíndo a súa respiración, recordo a Lúa, os trinta segundos de Luíña.

Sardiñas para Lúa. Sardiñas para mamá. Sardiñas para todos.

Involución

Estou involucionando. Os meus polgares oponibles non son efectivos por mor da artrose. Vexo como volvo á orixe, percorrendo de volta camiños milenarios. Encollo coa dor da verticalidade; o leite non me presta; o corpo quere cubrirse de pelo para protexer a pel débil e delicada. Calquera día volverei ás árbores e atoparédesme entre as follas dun carballo comendo landras e bichocos entre estreliñas ricadas, subeliños e xílgaros.

E se non é involución e só se trata de vellez?

Mamá, pola contra, evoluciona. Aperta os polgares con forza para encadear canda ela a quen desexe; tolera o leite de novo e ten unha flexibilidade infantil. Segue adiante, avanzado cara ao futuro, en silencio e esquecendo o camiño percorrido. Evoluciona silandeira e estática entre as sabas.

Papá permanece nun limbo de fe e azucre. Flota ante os meus ollos, inmutable pero cambiante; resignado na desesperanza. Sabe da permanencia, coñece o seu corpo, espera a continuidade. 

Subirei ás árbores de novo?

Tri e mais o cabalo

Ando algo celosa estes días. Os meus fillos anciáns queren máis a Ela, a coidadora, cá min. A Ela, mamá fálalle e come todo o que lle dá. Papá só ergue da cadeira para dar un paseo se Ela o acompaña. Tivemos sorte de atopala. A Ela. Moza noviña e fermosa. Vímola chea de vida, con moita terra por diante na que cabalgar. Algo brava e salvaxe, deixaba un rastro de aire puro nesta casa viciada de senectude e enfermidade. Ela consegue con paciencia sacarlle a mamá as verbas retidas na mente e que papá ande, beba e xogue as cartas; que os dous sorrían, esquezan e acalmen. Ela, tan noviña, namorou os dous velliños.

E vendo isto, nós tamén acalmamos, respiramos aire fresco algo envexoso. Permítenos manter unha parte normalizada da vida. 

Que importante é a axuda! É que preciso escollela ben! Neste caso apareceu na casa e nós soubemos recoñecela. Foi doado, só tivemos que seguir as pistas, as areíñas mundas que ían quedando ao seu paso; os pequenos pero inmensos detalles: unha mirada, unha caricia, a delicadeza, a alegría... O día que a coñeceu, mamá acariñou a súa longa melena negra e invitouna a durmir con ela. Papá sorría e segue sorrindo.

Ás veces chega cabalgando no seu cabalo dourado.

Herpes

Saíume un herpes enorme, descomunal, desproporcionado. Atravesa, como unha fenda purulenta, a miña boca de norte a sur, desde a base do nariz ata o queixo, trazando unha liña doente interrompida polos beizos. 

Sorpréndeme pola mañá, así como me ergo, o proído latente. Unha silva espiñenta que se agarra na pel con forza. Non me noto débil, todo o contrario. Levo uns días de traballo físico estimulante (pór orde na casa axuda a poñelo tamén na vida), que resultou unha excelente medicina para a ansiedade, pois esquecín o ansiolítico un par de veces. Así que, a quen vén este herpes violento? 

Observo de esguello a mamá, por aquilo de que sufro as súas dores. Está ben, algo triste pero axiña se anima. Así que miro a papá. Está dorido e pídeme unha pastilla para acalmar. Será iso? Pero non coinciden os tempos. O herpes foi nocturno; a dor de papá, vespertina. Premonición? 

O herpes é un rego húmido cheo de cráteres que trastorna a serenidade axitada destes días; días nos que, por fin, o corpo e a mente van da man para manter a vida cotiá.