Pequenos propósitos

Ser feliz é o meu propósito para este ano que comeza; xa sei que non é doado porque tras esa palabra está todo: saúde, amor, traballo, descanso... Pero non pido o cen por cen de todo, senón migallas, as xustas, para que a roda siga cun sorriso nos beizos. 

Vexamos, o amor xa o teño, daquela só hai que conservalo con mimo; traballo, tamén, simplemente cómpre gozar un pouco del, asumilo como a posibilidade de influír e mellorar a vida de quen de min depende. A saúde parece que vai ben (crucemos os dedos), quizais haxa que esperar a que a ansiedade siga diminuíndo. Descanso tamén teño, ás veces ata aburrirme. Polo tanto a felicidade para min será seguir como estou, aplicando algunha mellora, como se dunha casa se tratase. 

Manterei os cimentos en rocha sólida e revisarei o estado do tellado e das paredes. 

Alimentarei a amizade e a familia. 

Farei deporte.

Culturizareime - lectura, escritura, pintura-.

Non pido máis. 

Garzas ao sol no Ulla

Levo dous días andando. Saio de paseo despois de almorzar. Volvo a aquela rutina tan afastada na miña memoria. Onte, Nadal, achegueime ata o cemiterio. As flores estaban espléndidas e as candeas aínda tiñan luz. Ultimamente alí non sinto nada, nin bágoas picando nos ollos, nin o nó na gorxa... Toco os seus nomes e fálolles ou rézolles quizais, desde a calma e o presente. Nada se move xa dentro de min naquel espazo.

Hoxe o percorrido foi pola beira do río. Paseo frío e esvaradío. A paisaxe volveuse cálida coas raiolas do sol, as garzas inmóbiles e os corvos mariños inquedos.

O río, o Ulla, baixaba calmo, case estático. Lembrei a última vez que os levei por alí. Mamá cansou e sentou nun banco. Ela puxo o límite aos nosos pasos aquel día. Ela levábanos alí a bañarnos durante aquela infancia feliz e salvaxe de xogos, amizades e auga chapuzada.

Sentín os dous nese lugar, á beira do río, e non no cemiterio. Ese só é un lugar puntual, sen sentido nin referencias; nunca foi un espazo de encontro nin de lembranzas compartidas máis aló das flores que colocabamos ao avó por Todos os Santos. Alí non os atopo nin os intúo. Hoxe miro as lápidas como unha pedra branca e limpa, fría e ausente.

Pola contra, aparecen en recunchos e espazos compartidos, no sabor do bacallao e da coliflor, nas estelas dos avións, na chaqueta azul de la, no aroma da colonia, nun zapato que aparece no faiado...

Faltan tres meses. E cada día é preciso para agarrar e soltar. Coller, gardar. Tirar, desbotar. Si, un ano. A medida que corre o tempo, esváese a dor deixando oco á añoranza.

Galaxia II. O monstro fronte á formiga

A Terra vomita un monstro cada día. Distintos todos. Repugnantes. Noxentos. Un de lava fervente que arrasa co seu alento de gas letal. Outro, salgado e descomunal, arrastra con bravura todo o que lle pecha o paso, como un exército de ferro, cando só leva auga. Hai outro que non se ve, pero séntese; vén tan anoxado que cuspe nas caras un berro mortal, e arrinca ata os carballos centenarios de raíces antigas. Tamén pode ter aparencia efémera, só un intre se deixa ver, pero o rastro é un camiño de desolación férreo e estridente.

Hai centos, miles deles. Son monstros aniquiladores e salvadores asemade. Un medo para as formigas; unha axuda para a inmensidade. 

Non quero ser formiga.

Quero ser galaxia.

A arte da espera

Esperar é unha arte. Incómoda á máis das veces, polos nervios do que virá, quen virá ou non virá. 

Pero hai outra forma de esperar. 

Agora, coa chuvia esvarando polo parabrisas do coche e a noite, só esnaquizada por uns farois tímidos, rodeándome, espero cos sentidos espertos. 

Escoito o vento e as grosas pingas batendo no coche. Vexo a auga moverse de lado, como a luz do farol deixa pingas douradas no meu cristal e recorta as árbores contra o fondo negro. Ulo o suavizante da roupa e a tapicería do coche. E, se pecho os ollos, o queixo e o xamón e o chourizo e o pan polos que devezo neste intre. Saboreo o meu cuspe algo acedo e asemade salgado xunto os restos do bico que repousa esparexido pola boca. Sinto certa paz, algo de temor, un pouco frío da punta das dedas, unha leve dor de cabeza e, logo de tanto ulir e saborear, fame.

Asumo a espera -esta espera- cos sentidos do modernismo. Non todas son así, claro. Simplemente procuro tomar conciencia de min mesma, ou, o que é o mesmo, non facer nada máis que sentirme. 

Espera.

Inquedanza.

Baila o formigo no estómago, ou

no ventre.

Remuíños de aire moven o meu pelo

que atrapa cada lixo que pasa 

e tesouros entre as verbas

afastadas e á vez apegadas á pel.

E espera.

Demora.

O tempo lento, agora,

deixa un pouso groso no padal,

como de viño de cen anos encerrado na madeira de carballo.

As cereixas dególense.

E os amorodos. 

E o azucre.

O viño vello tingue os dentes. Ás veces sabe a historia. Outras, avinagrou.

E espero

con sabores no padal.

 

A fermosura da decadencia

Unha árbore caduca abanéase para que as follas secas se desprendan. As que quedan, de mil cores cálidas que van do granate ao laranxa, tapan as esqueléticas ponlas que forman o seu corpo. 

Renovarase, novas follas tenras verdeauga nacerán. Unha eternidade efémera, que renace cada primavera ata que chegue a morte do tronco.

En nós non nacen follas novas; caen as vellas e nada as substitúe, a non ser outras que nacen xa vellas. Daquela, como a natureza non nos renova, témolo que facer nós. E dámoslle cor ao pelo, brillo ás unllas, espesura ás pestanas... 

A decandencia é fermosa, ningún cadro puntillista supera a sabedoría, a templanza e as ganas coas que nos agasalla o tempo que revoa ao noso arredor. Imos admitindo o corpo, sempre visto desde a subxectividade, como o envase perfecto, un frasco de esencia concentrada.

Galaxia 1

Explícanlle: todo empezou cunha célula que alterou a súa estrutura por factores internos ou ambientais descoñecidos. Esa contaminou a veciña e esta a outra e así sucesivamente ata convertirse en mortal para o seu corpo. 

-E non hai solución? -pregunta nervioso.

-Puido habela hai tempo, agora xa non.

-Pero eu non notei nada.

-Seguro? Non lle doían os riles?, non estaba sempre canso?, e sen fame? O corpo avisouno, ata eu lle quixen facer análises...

-Non era para tanto -responde resignado.

Marcha pola praza que, baixo o sol do mediodía, arde sen árbores. A calor rebotada do chan quéimalle a pel e cégalle os ollos. Vai pensando, mentres procura unha sombra baixo a que descansar o corpo doente, en como chegou ata ese intre. Era certo que algo notara e non quixo ver. E tamén que o médico o advertira. E tampouco quixo ver.

Para bruscamente no medio da praza e decátase de que todos os bancos están ao sol e maldí ao alcalde por cortar as árbores porque seica eran un perigo durante os vendavais do inverno.

Baixa ata o río. Quere pasear ao fresco. Necesita pensar. Segue a senda que o abeira. Está lisa, coa terra compacta. É doado avanzar sen esforzo. Olla o río de cor azul, rechamante. É precioso, pensa. E daquela ve un peixe flotando coa barriga apuntando o ceo. E outro, e outro... cada vez baixan máis. Entón nota o olor sulfuroso que sae da auga, e a escuma rosada. 

A galaxia destaca entre milleiros. Ten forma helicoidal. É preciosa. Esténdese finísima e longa chea de soles e planetas multicores. Pero hai un en concreto, unha pedra mísera de cor verdeazulado, que empeza a apodrecer. Aínda non sabe que algo vai mal. Quizais nunca chegue a sabelo pois é posible que os outros planetas o esnaquicen, ou el mesmo se autodestrúa. Poida que cure, pois está aumentando a febre para desfacerse do perigo. Pero se non pasa iso, infectará aos demais, expandéndose pola galaxia.

Unha árbore de monte

Subiron á árbore de Nadal os esquíos, os mouchos, os raposos e paxaros variopintos. Están tan ben entre as pólas e as piñas que aniñaron no salón. O ourizo, vendo tanto movemento, instalouse ao seu pé, ata que logrou gabear polo tronco; xa está acubillado entre a ramada. Ata un oso polar se achegou a estes lares. Se non me equivoco escoito uns cervos polos arredores.

Gústame esta árbore. Reproducións sintéticas de vexetais e animais que me rodean e que amo. É outra relixiosidade; é outra crenza.

Gústanme estas datas, aínda coa pel débil e os pés fríos. 

A illa inhóspita

Hai no medio do mar salgado e calmo unha illa inhóspita. Pasaba tempo nela vivindo como unha muller primitiva. Botáronme de alí, seica xa non teño dereito a pisala por non sei que de papeis, dereitos... Non me preocupei demasiado, de feito case o agradecín. Era demasiado esixente, aínda que tiña unha auga pura e uns froitos doces que saboreo se pecho os ollos.

Estes días o sabor faise máis intenso e añoro o seu frescor. E penso en coller unha barca ou botarme ás ondas e nadar ou bogar, nadar ou bogar, e pasar alí uns días, agochada no meu tobo. 

O mar botouse a min e levoume alá. Entón chegaron os cortes nos pés polas rochas; os mosquitos famentos; a chuvia intensa... 

Quero escapar e non teño como. Semello a moza de Mendinho rodeada de auga e soa ante a ermida. 

Casas de plastilina e sal

Anuncian estes días na tele unha película, creo que se titula Aquí, non estou segura. Dubido mesmo se conta o que penso: a vida nunha casa ao longo do tempo. Vin o trailer de pasada e deume que pensar neste fogar case centenario no que vivo.

Imaxino a mamá, aínda nena, escoitando falar do tío agochado no monte por republicano; véxoa, decidida, levarlle comida xunto con súa curmá. O medo viviu entre estas paredes naquela época de bombardeos  en Xiabre. Tamén visualizo o avó, viúvo, subindo estas escaleiras que piso eu, termando da mesma parede para asegurar o equilibrio. Case escoito as vacas no que hoxe é o comedor e aínda arrecendo o viño da vella adega desaparecida. Mamá naceu e morreu nela; pariu catro fillos e velou tres cadávares. 

Tamén exerceu de nai antes de parir; e de labrega, ama de casa, coidadora e mil cousas máis que as mulleres sempre asumimos. 

Procuro entender a papá, integrándose nela xa de adulto. Miro cos seus ollos cada recuncho e amouna ata facela súa.

Contoume mamá moitas veces os seus primeiros agasallos de Reis: unha pedra de azucre. Debeu ser como aquel día que meu irmán me veu buscar, correndo, para dicirme que chegara tío José e trouxera con el un quilo de caramelos. Na miña mente, mentres subía a costa a todo meter, aparecían un par de sacos de patacas cheos de lambetadas. Como se devecía polo doce nesta casa. 

Bágoas e ledicias, espíritos e fotos.

Miro e vexo o avó, a nai, o pai e a outras que non me esperaron.

As casas son de plastilina e sal.

As casas viven con nós e sofren as ausencias, dóelles o paso do tempo e aman a calor.

Teñen o poder do tempo.

Un nocello avariado

Ando coxa estes días e iso obrígame a andar amodo. Como consecuencia teño máis tempo para ver, sobre todo o chan, por aquilo de non tropezar e caer outravolta. 

Pois iso, que a lentitude detén o mundo e, se ergo a vista, os detalles fanse visibles. 

Freei as pernas e, canda elas, a mente recuou, ralentizouse como durante a lectura do libro máis fermoso. Descubrín que, aínda demorado, o outono chegou; que os camiños teñen pedras soltas; e os gatos medraron.

Hai un runrún que lembra o fallo mecánico e temo a avaría. Co tempo as lesións fanse permanentes e amola ver que xa non se reparan soas, nin con facilidade. Aparece o temor da vellez; como unha carta certificada desde o futuro. 

O pé quere descanso e a vida anima a andar. Onde conflúen? Como combino? Ando no traballo, descanso no lecer. 

Comuñón a cámara lenta

Uns minutos de paz sorprendeunos no medio de Vilagarcía. Foi un intre de maxia o que nos detivo naquela praza. Un cantante de rúa puxo a música -fermosa, lenta e delicada-; as luces colgadas dos balcóns dun edificio, cal fervenza dourada, engaiolou a nosa ollada. Dous paxariños descenderon con parsimonia e remontaron o voo ao meu lado, a cámara lenta, e levaron con eles as caricias. 

O vento invernal detívose nese intre para contemplar a escena: a xente camiñaba relaxada; un papel que se escapa voa ata os pés dun neno, baixa da bicicleta, cólleo e devólvenolo cun riso na cara. Mercamos castañas ao ritmo da música. Non hai voces torpes, nin ruídos, nin berros, nin pitos, nin carreiras, présas ou empurróns. 

- Foi máxico -borboriñei baixiño.

- Foino -corrobourou Manu.

Comuñón.

Abrindo xanelas

Esta mañá abrín a xanela do cuarto. Entrou un fresco outonal que aliviou as miñas calores. Entre as nubes víase o ceo clarexando en azul. Por un oído a voz un miñato lembraba que era hora de almorzar. Polo outro, un rumor afastado de coches poñía o día en marcha. Foron uns minutos fermosos, coa conciencia espertando en min. 

O resto do día non superou este intre. 

Quizais empece a valorar o detalle nimio.  Quizais estea freando a mente. Quizais só sexan casualidades ou non pero rodéame o que quero.

Fago un encrucillado. Nome de muller. O de mamá. Sinónimo de tostado. O apelido de papá. 

Viñeron ambos ao papel, ao lecer, á casualidade, ao meu mundo leve e amable. E fálolles. E doulles as boas noites e os bos días. Algún día esquecerei. 

Algún día abrirei e pecharei as contras en silencio. 

Arco da vella

Apareceu un arco da vella no salón. Sen chuvia. Reflectíronse na baldosa fría e gris unhas liñas de cores rechamantes, como trazadas pola inocencia infantil. Aínda durou o contrasol cubrindo todo o espectro de luz. E sen chuvia.

E despois veu ata min a mocidade do pasado antigo e do pasado novo. Chegou Viana a Catoira e Meaño tamén. Progreso, avance, cadaquén no seu. Un neno que é home con memoria. Unha nena que é muller con talento literario. Son as cores do meu arco da vella. As pingas de luz que van quedando atrás, sempre plenas, cada vez máis grandes, cada vez máis rechamantes. Que sexan elas quen volvan a min é fermoso, porque iluminan de beleza o meu pasado.

Nada foi inútil mentres haxa pingas de luz detrás de min.

Catro paxariños

Catro paxaros saltan do niño. Xa saben voar. Baixan amodo ata o frondoso chan mol. Revoan entre os fentos, pican algún verme e volven ao alto do carballo. Cada día voan máis seguros e o berce queda pequeno para os catro. Pero xuraría que todos os seráns se xuntan na súa póla.

Tres irmás sentadas nun coche. Tres mulleres tristes. Ían de novo directas ao recordo. Volvían a aqueles días trastocados, movidas polo alento cálido, como levadas polo vendaval. Eran tres paxariños caendo, outra vez, do niño. Faltaba un. O irmán. Quen chegou forte e seguro. Un poste no que apoiarse foi para as tres, sabedoras de que elas eran a rexa columna que o sustentaba a él.

Este proceso é longo, doloroso, pero conmóvenos aos catro a unión e o amor. Estarían satisfeitos se nos visen, aínda co ánimo encollido e as bágoas conténdose. 

Mantémonos unidos, sen malas caras nin reproches; pola contra procuramos o mellor para cadaquén. Non hai nin unha dúbida; non reclamamos para nós, senón para os demais. 

Que ben o fixeron! Todo, absolutamente todo. Só podemos agradecer, lembrar e seguir amando.

Taichí visual

Un xardín delicioso. Unha ra observando a flor do nenúfar. A lus do sol quecendo o cadro. Hai fermosura na superficie. 

O fondo vese escuro. Sei o que vive nel: máis ras e peixes de cores con longas aletas. Peixes que coñecen o mundo da superficie, e recoñecen a xente. 

Cada un no seu medio, conectados pola tenrura. A de meu tío, fóra, alimentándoos. A dos peixes, no fondo, acudindo axiña intúen a súa silueta delgada e pausada. O canciño bebendo sen molestalos. As ras xogando a ser os cantantes da lúa mentres saltan entre as follas ou se somerxen de súpeto.

É un ecosistema perfecto. Tranquilo, sereno, cheo de paz e dozura. Non importa de onde vés, nin como fales ou cantes. Ti dasme beleza, eu douche comida; ti xogas comigo, eu xogo contigo; ti flúes entre o bambú, eu abraio co espectáculo de danza. 

Neste intre reina a harmonía nos dous mundos, separados por unha leve tona de insectos e pequenos lixos.

Sucede todo nun ritmo lento, como unha sesión de taichí ao amencer.

Eu son Eva

    

    

 

                                  

  

Eu son Eva, a tentadora.

Unha muller francesa é violada por uns cen homes animados polo seu marido, quen previamente a drogaba. Se me din que é o argumento dunha película axiña o descartaría por un erro no concepto de verosimilitude. Demasiado enrevesado para ser verdade, isto é, non é crible.

Eu son Eva, a causante dos males da humanidade.

Unha camareira dun barco de CSIC suicidouse -suponse- polo acoso dos seus compañeiros e xefes. Esta situación podería darse nunha película de terror, ficción xa que logo, pero custa crer que na vida real ninguén evite tal fatalidade. 

Eu son Eva, a mala muller.

Un enfermeiro viola unha anciá nonaxenaria nunha residencia. Parece que non foi a única vítima. Cine gore, nauseabundo, non apto para estómagos delicados.

Podemos seguir coas escenas inverosímiles de miles de evas: asasinadas a man das parellas, violadas en grupo, mercadoría de trata de brancas... 

Evas aterradas.

De menosprezos, piropos e tocamentos sabemos todas, absolutamente todas. E de medos que se nos apegan.

Eu, Eva, teño medos que ti, home Adán, non tes. E non digas que eu che dei a mazá e a serpe.

Xa está ben de contos!

A voz que vén

Polas nosas vidas pasan persoas fermosas, inesquecibles, cun marabilloso don e unha vida que se presenta apaixonante. Eu teño ao meu carón unha delas, rapaza nova -nova amiga- que aparece como unha raiola inesperada no inverno. Véndome feble escribiu este poema -para min!-. Cantou como un subeliño rosado anunciando esta primavera. Déixovos a voz de Ainara S. Edevane:

Resoan os lamentos dos paxaros

nas cuncas dos meus ollos taciturnos.

Xa non reflicten o sol de cada albor,

as estrelas de cada tardiña irisada…

Pousan as súas ás quebradas

nas miñas. Crebacabezas inhumano.

Berra o vento que escacha contra as ondas

coma ovos sen fecundar.

Casca de desgrazas.

Agarda a expectación dos feixes

das miñas neuronas;

é inminente a desconexión dos vértices

dos meus dedos, calcinados por aquel lapis

que abandonei en plena queima.

Grafito de soidade,

a melodía dos meus pensamentos

esqueceuse de fermentar.

Vomitei a partitura daquela obra mestra

entre a ondada.

E a levou o mar. Lonxe, moi lonxe…

Non regresará ata que volva aprender

os acordes desta serenata conversa.

Pérdome entre os bemois da escuma mariña,

escoito o vaivén dun sentimento en tránsito.

Vexo á miña igual.

Aférrome á man tendida que nunca soltou

o meu ombreiro,

esquezo as miñas pálpebras e convírtome

nun verbo descoñecido.

Bailas comigo?

O acordeón desafinado

Escoito a pregunta e volvo ao pasado. E quedo estática, bloqueada, cansa. 

Unha pregunta amable desbórdame. Xa que logo deduzo que aínda non rematou o proceso -o loito-. E retorno a marzo e abril, á primavera cálida e inquietante. Aos bicos, aos abrazos, ás bágoas, ás palabras de amor.

E á dor. 

E ao amor.

Un día falarei do amor na vellez. Tan puro e perfecto que pode provocar a morte. Que saberá de amor a mocidade? Tan só coñecen a parte da paixón e a luxuria. As películas románticas deberían estar protagonizadas por anciás. Eis o amor. Pero diso xa falarei. Hoxe retrocedo.

Cando penso

que te fuches... 

Todo evolúe ata que...

                             ...volven as palabras.

E con elas o nó e o fume.

Non me preguntes.

Non fures en min un buraco polo que poida  cuspir.

Neste oco retórcese a memoria 

proxección da ilusión de eternidade

          eternidade pausada 

          eternidade que se esvae

Latexos nas paredes de estómago 

que o contraen -sístole/diástole- 

coma un acordeón hiperventilando

música

non segue o ritmo dos dedos

dos pulsos

dos brazos

o exceso de aire desafínao.

poida que o rache

O raro estorniño pinto

Non é fácil cruzarse cun estorniño pinto e distinguilo a simple vista. O estorniño en si é insulso, como un merlo sen o laranxa rechamante e o rabo curto. Pero o pinto é outra cousa. Ten a plumaxe distribuída en pinceladas grosas e pequenas de tons variados. Necesítase unha segunda ollada para comprobar que é realmente así, como destinxido.

Vaia, que nada especial en canto a fermosura, pero si pola rareza do avistamento. Só o vin unha vez, ao ladiño, pousado nunha viña.

Son as rarezas, mesmo na fealdade cotiá, as que nos dan vida. Unha gata atropelada, unha merda no xardín, unha humidade no teito, un olor a podre na neveira... devólvennos á realidade, aínda que sexa con náuseas. Son os berros atronadores da necesidade, os que obrigan a erguérmonos e vivir esoutra vida soterrada.

Un día destes terei que fregar a cociña.

Non quero bailar soa

Non atopo ese sitio confortable e cálido. Cómpre tempo é o que repito, o que me repiten. Pero cada día é un paso en falso, unha descuberta complicada. Navega a barca por correntes sinuosas. Maréome. 

Repito os desexos como ladaíñas dun crente. E non se cumpren. A debilidade do meu corpo vai emparellada coa da mente: caídas, catarros, herpes... acompañan as decepcións, a soidade e o traballo de novo burocrático  e inesgotable.

Quizais boto de menos todo o que me falta. A amizade, os cafés, as queixas, os bailes entre libros...

A situación de base é a mesma: problemas semellantes, lugares parellos, traballo e máis traballo... Pero falta o importante: as amigas, as compañeiras, o traballo compartido. 

Aprenderei a bailar esta nova danza, e será lenta. 

Hoxe non quero bailar soa fronte ao mar.

Temo as ondas.

Vin onte pola noite o programa Salvados, dedicado a Mari, a camareira desaparecida do barco do CSIC. 

Tiven que esperar ata hoxe para poder escribir sobre o pasou esa muller porque non entendía como se puido chegar a ese final. Encerraba en min tanta rabia e rancor que non era o mellor momento. Apouvigou un pouco pero segue aí, no menú interior. Como foi posible? Como puido suceder? Como segue sucedendo?

Determinei ser feminista radical. Así, con todas as letras. Está claro que nada se consegue sen máis. Cómpre loitar, irmás, pola decencia, a seguridade, a vida...

Xa hai tempo que veño pensando que o mundo é o campo de xogo dos homes. Xogan a ser soldados, espías, futbolistas, seareiros, mafiosos... para diversión masculina, con ou sen adrenalina. Si, xa sei, tamén hai mulleres, pero en que porcentaxe? Tamén sei que non é esta a época para falar de orientacións sexuais e, menos aínda, do binomio home/muller. Pero, por unha entrada nesta bitácora, sigamos vendo esta dicotomía. 

De adultos os homes xogan a outro nivel, con consecuencias máis dramáticas nun ámbito local ou mundial. Non deixa de ser unha forma de marcar territorio. 

Baixa un río

Baixa un río, sen pedir permiso nin desculpas. Fachendoso, cheo de orgullo e vida. Un pato sobe contracorrente. Xoga coa brisa e refresca os pés -patas de pato-. As árbores empenan provocando ondas coa punta das ramas. E a auga con suavidade déixase crebar.

Baixa o río sen saber a onde vai. E rega, corre, dá voltas. Vai cos ollos pechados sentindo o aire por riba, na tona cálida. E non quere saber a onde vai.

Lonxe, na ribeira, non morrerá. Mesturarase coa eternidade. O mar non é o morrer. O mar, a mar, é o útero salgado do que todo nace. O río aliméntao, osixénao, como  fluído vital.

Veu Polícrates de visita

Entrou de novo a vida, co traballo, os medos e as incertezas. Volveu Polícrates. E o corpo baila desorientado entre libros, dores, ausencias, medos, lembranzas... Xa mo advertiran. Xa o sabía. Pero dá o mesmo. Outra vez a maldita mente xoga connosco e queremos o que non temos, añoramos o vello e tememos o futuro continuo. 

Son esaxerada. Case todo é fermoso e bo pero mátame adiantarme ao que será. E xirar o pescozo ao que foi.

Son así. Dual. Rosaliana. Yin e yang. Hai un xemelgo dentro de min que turra e me descentra.

Neses intres sobrevivo. 

Olor a laranxa

Hai uns días veu papá de visita. Xa sei. Andrómenas. Sécolas. Non llo comentei a ninguén. 

Nin sequera sei explicalo de forma racional. Recoñecín o seu aroma nun lugar concreto da casa e axiña se me encheron os ollos de bágoas. Xa o ulira antes, no seu cuarto ou no corredor de arriba. Pero ese día ocorreu onde non adoita. Quedei parada alí uns minutos, porque sabía -quería crer- que alí estaba, ollándonos desde a porta, a Manu e a min, tranquilos, sentados no salón vendo unha película. E que quedou ledo. Esperoume e marchou. 

Si, xa sei, é irracional. Posiblemente reconstruín no meu cerebro un momento da película que acababamos de ver. Non sei que dicir. As bágoas marcan a diferenza con outras veces. As bágoas e a certeza.

Non houbo medo. Non houbo dor. Foi un abrazo perfumado de laranxa. 

Curiosamente, hai uns anos, escribín un contiño no que pasaba algo semellante. 

A mente é unha gran malabarista e a carne crédula. 

1 de setembro

Día 1 de setembro. Desde agora son profe doutro centro. Lembroumo hai un intre a plataforma E.LBE, cando quixen seguir escoitando o audiolibro de Almudena Grandes. Xa está. Empeza oficialmente a miña nova vida. 

O primeiro que fixen foi saír do grupo de whattsapp do anterior insti. Non podo ser unha intrusa; alguén ocupará a miña praza, o meu oco profesional. Pelexarei para coarme pola porta aberta de cando en vez, mentres estean os meus, e, sobre todo, as miñas; por manter a amizade de quen alí quede ou marche. Sempre queda cisco detrás dun, células que se desprenden e se agochan en recunchos inesperados.

Mañá é luns e asistirei, manca, ao primeiro claustro, con compañeiras e compañeiros novos. Ilusión e vertixe xuntos. Para min é a oportunidade de poñerme de novo a proba. De non cometer os mesmos erros, de facer novas amizades, de ter outra perspectiva.

Agora podo recoñecer que levaba un par de anos desenfocada, autoanulada, sentíndome forasteira, atrapada nun círculo cada vez máis estreito, sen saída. Era eu a ausente, ben me decataba. Alí estaba o meu mundo paralelo -ledo, amigo- e funme afastando sen pretendelo, quizais amarrada polo cansazo e a monotonía.

Un día souben que era hora. 

Añorarei. Como as hortensias a auga na calor do verán. 

Mercurio retrógrado

Imaxe de Pixabay

Nunca crin no horóscopo nin nas conxuncións planetarias. Ata hoxe. Levamos uns días, xa semanas, nos que a vida vén atravesada con accidentes repentinos. Empezou cun cacho de casca de ovo cocido agarrado na gorxa de miña curmá; nada perigoso pero si tan doloroso que requiriu intervención cirúrxica. Seguiu co gato vomitando máis da conta. Despois unha caída estúpida que rompeu a cabeza do meu radio coa inmobilización do brazo. Tres días despois é miña irmá a que escorrega na bañeira e manca o ollo e o nariz. Nese intre, outro veciño cae na casa e lesiona o ombreiro; acabará en urxencias un par de días despois. Onte foi esplendoroso: un neno cae da bicicleta e o guiador esmágalle o peito; señora N. cae na estrada e queda feita un cadro denegrido e a outra curmá cáelle aceite fervendo na barriga, menos mal que estivo atenta e foi pequena a queimadura.

Non sabemos se regarnos con auga bendita. Hai quen fala de que Mercurio está retrógrado e iso afecta a pequenos accidentes. Falta un día para que se deixe de estar nesa posición. Paciencia.

Unha pinga

Espelicando uns tomates cortei o dedo polgar da man esquerda. Provoca fastío pensar na ferida que deixa na pel o gume afiado dun coitelo. É un intre, máis ca de dor, de arreguizo. Saíu a través da minúscula ferida unha pinguiña de sangue, vermello augado, que me marea. Sempre o fixo, motivo polo cal nunca valorei estudar medicina, como me suxería papá.

Axiña apertei o insignificante corte cun pano de papel. E aí o mantiven durante un bo anaco de tempo. Mentres, a mente incrementou o tamaño da ferida e do caudal do sangue que saía a cachóns, arrastrando canda el o lixo que en min habitaba.

Por esa pequena rascadela exhalei unha parte íntima, agochada adrede; foi só unha parte porque contiven a outra. O sangue fíxose palabra e sentimento e dor. Cando retirei o papel o vermello era negro e granate e amarelo. E a rabuñadura era máis grande ca o dedo, ca a man e ca o brazo. Mareeime e caín no sofá. Ese esvaecemento devolveume á realidade da miniatura. Desconectoume de min mesma, uns segundos, para recuperar a cordura.

Só é unha pinga.

Só son unha pinga diminuta que se complica.

Só es unha pinga de fluído nun mundo infinito. 

E esa pinga é o único que debe ser, na súa xusta medida.

A ventá do norte

Na casa hai unha ventá que dá ao norte. De cando en vez pouso nela para ollar o monte escuro e as estrelas brillantes. Tamén para escoitar o canto das avelaionas ou da noitébrega.

Disque caen Perseidas estes días, así que fun ver o cacho de ceo que me mostra a xanela do norte. Decátome que xusto diante de min está a Estrela Polar, inalterable, sempre á mesma altura, entre a Osa Maior e Casiopea, enriba, moi enriba, dos piñeiros do monte. Ollándoa esquecín as estrelas fugaces e as permanentes. Todo desapareceu agás Ela e a escuridade. 

Pensei nos millóns de anos luz que nos afastan. Sepáranos o tempo, non a distancia. Por lonxe que estea estouna vendo onda sempre pero poida que a súa luz xa se apagase. Luz vella, antiga, morta quizais. Podo viaxar ao pasado desde a ventá que dá ao norte, ao monte, ao frío e á escuridade viva da noite.

Casa de meu

Sento ao fresco da tardiña en compaña da pega que cada día vén coller o pan e dos gatos lacazáns. 

Estiven varrendo as follas que caeron nas lousas da entrada e pensei, por vez primeira, na propiedade da casa. Nunca a quixen, sempre me pareceu pobre e fea, pero co tempo fómonos afacendo as dúas, unha á outra. A propiedade é unha esixencia, ademais de responsabilidade, sobre todo se é de vello. Aquí nacín eu, e miña nai. Aquí gárdanse as lembranzas e as fotos da familia, mesmo escrituras, cartas e testamentos desde 1808, cando a invasión francesa.

Síntome a conservadora do patrimonio e dos ancestros. E dos rituais e crenzas. O amor pola natureza e, sobre todo, polos animais tamén foron herdados. Por iso esta casa pesa, e moito. Intento alixeirala con tino. E xa a fun cambiando nos últimos anos, adaptándoa a min e aos tempos. 

Agora no sitio das vacas e os porcos e as patacas e cebolas na barra hai un xardín con pegas e gatos e libeliñas e saltóns.

Agora gústame, ámoa, mesmo coas escaleiras irregulares, as paredes grosas e a baldosa inestable. 

Mutación na fase 3

Ultimamente ando a voltas coas fases vitais porque estou entrando na que eu denomino fase 3, a da sabia madurez, a da verdadeira independencia, a de dicir e facer o que me peta.

As fases veñen marcadas pola metamorfose  porque en realidade cambiamos de corpo. Durante o período das fases non engordamos ou avellentamos de forma controlada, como pasa de xeito habitual. Non. Mudamos, transformámonos de forma incontrolable. Nestes cambios de fase deixámonos ir, e cando remata poñemos remedio, se é preciso, ao que non nos gusta.

Fun eiruga durante a fase 1 no ventre materno, do que saín muller, de pel branca, pelo escuro e crecho, ollos marróns con pintas verdes... Mutei de novo para facerme muller -fase 2-, e o corpo reinventouse, estourou en curvas e pelo. E construín o meu ser novo. Agora na fase 3, o corpo anda outra volta revolto. Non sei como quedará cando remate. Cando chegue ese intre farei os axustes necesarios e readaptarei o pensamento á situación. 

Ás veces hai unha fase 4 antes da fin. Non a quero pasar. Nela o corpo e a mente disócianse, e a mutación é a nivel cerebral. Daquela é o corpo o que ten que adaptarse.

Co paso do tempo, decátome de que esta fase 3 é a mellor.

Seniliscencia

Que lles pasa ás nosas nais e pais na vellez? É complicado entendelo; tanto como para eles e elas asimilar a propia decadencia. Hai un período de dislocación que non saben controlar. É como unha volta á adolescencia, unha seniliscencia da que nunca se falou. Cando se chegaba á vellez ou se seguían os seus consellos, ou quedaban illados por falta de tempo. 

Hoxe nós queremos poñernos ao mando pero non están en actitude de abandonalo. Vense ben e queren gobernar unha vida que se complica. Non admiten imposicións; queren impoñer. A base de ordes, ameazas ou chantaxes. Aparece un egoísmo que non se vai (só desaparece de palabra ante a xente de fóra) ata que realmente se ven incapacitadas ou inválidos. Daquela déixanse coidar, porque foron derrotados na batalla pola vida. Ou a mente ou o corpo apáganse. É o orgullo de ter chegado ata aquí e ata agora, organizando a súa vida e a dos seus. O orgullo de saberse útiles. E unha vez abatidos, esixen os coidados que á súa vez deron a seus pais e nais.

Queren seguir o camiño, non son capaces a sentar na beira a ver pasar o tempo. Imos cara a alá. 

O seu corpo, cal rexo carballo, cóbrese dun espeso brión que os agocha, os asfixia. E só queren poder aspirar o aire da mocidade, sen aceptar que este xa non volverá a ser fresco e puro. Outros respiramos por eles.

Poñámonos na súa pel, somos uns nenos e unhas nenas que lles dámos consellos e ordes. Aceptariamos iso nós? Ou resolveriámolo con rebeldía? 

Ás veces cómpre falarlles con amor; outras con voz marcial. E darlles tempo a asimilar a situación; pasar os tempos a pasiva, darlle a volta ao suxeito e enganar sutilmente coas palabras: non veñen facerche a comida, ti vaslles ensinar a facela. 

Nesta situación, toleamos. 

Aceptamos a súa chantaxe emocional? 

Sacamos as armas para impoñernos?

Mírao aí sentado ollando a nada. Míraa coa cabeza baixa e a bágoa de impotencia asomando timidamente.

Saberás. Comprenderás a súa debilidade. É a etapa complicada antes da senilidade total.

É difícil reverter os papeis. Paciencia e amor. E moitos ánimos a quen toca coidar.

Reset

Durmo. Durmo moito. Mesmo sen sono. O corpo pide hibernar. Creo que aprendeu a relaxarse. Tírome na cama pola tarde para descansar ou ver a tele, sen sono, e quedo durmida, pero non vinte minutos, non. Ata tres horas o outro día. E esperto feliz, relaxada. E esa noite durmo de novo sen preocupacións.

Encántame espertar aos poucos. Refregar os brazos e as pernas contra a cama. Acariñar a saba, a almofada, o coxín cos dedos. E deixarme levar pola galbana.

Penso que preciso o sono para resetearme, estou descargando actualizacións.

Espero a nova versión.

Hai días

Os días preséntanse monotemáticos. Parece unha confabulación casual. Por razóns inexplicables contactei con persoas de ámbitos e lugares ben diferentes.  

O luns foi o das antigas amizades. Pasei unha deliciosa tarde con amigas, que son ex compañeiras de traballo. Falamos e paseamos. Canto o botaba de menos, canto as añoraba. 

Despois falei cun coñecido arxentino que vén facer o camiño de Santiago. Hai anos compartimos a illa de Ons, uns correos e a ausencia. Ata hoxe.

Finalmente apareceu Alé no whatsapp, ao que hai anos que non vexo e botámonos de menos. Compartimos fotos e comentamos a vida. Día de reencontros.

Hoxe é o día dos arranxos campestres. Puxemos o xardín en condicións: cortamos o gramón, endereitamos plantas e arbustos, distribuímos testos. E pola tarde, no meu descanso do café, os do concello limpan as cunetas.

Días de vivir sen reloxos. Lentos, pasmados, co aire morno acariñando a pel. Un audiolibro, unha crema nos pés, un doce na boca. Todo sabe a vacacións. Son as primeiras ás que realmente podo chamar así porque non hai remorsos, dúbidas ou medos.

Son días de relaxación, da vida feita amodo, deixándoa levedar ao seu ritmo. Ollo como medran as glicinias, sigo o baile das bolboretas, adapto a miña respiración á dos gatos que dormen á sombra... e sabe ben.

Hai días que merecen ser vividos.

Ola, que tal?

Ola. Por aquí estamos ben. Avanzamos con certa contención. Planificamos o xusto, sen demasiada distancia do presente. Sentimos a calor fraternal. Cadaquén recolle os pousos esparexidos polo seu chan. E a mente xoga connosco, lévanos e tráenos con reviravoltas, como un gato cun nobelo de la.

Deitada á sombra, coas pernas núas e a airexa lene, son feliz. Ulo as miñas roseiras, sigo coa vista a bolboreta branca, escoito a gata miañar, saboreo a limoada doce. Son feliz porque sempre estiven aquí. 

Bicos.

A roseira agradecida

Sabíao. Aguillooume polo abandono pero non é rancorosa. Floreceu con rosas recendosas. Veu a roseira a calmarme, a lembrarme a primavera no tórrido verán. A demostrarme que o coidado trae recompensas, visuais e olfactivas neste caso. Vou ben agasallada. Non teño queixas. Intento relaxarme deitada fronte a ela. Os ollos péchanse adormecidos. Ábrensenme so un chis para termar da realidade.

Un día corvo

Un corvo descende e pousa no valo de pedra. Podo velo, mentres almorzo, xusto encadrado neste fragmento de parede que me ofrece a xanela da cociña. O corvo queda parado e despois xira ofrecéndome as costas. Brilla o seu lombo negro, o pico ábrese e péchase sen emitir son ningún. Souben que hoxe sería un día corvo.

Os días corvos non empezan co amencer nin desaparecen pola noite. Este deu comezo na tarde de onte, suavemente, e fíxose forte ao mediodía. Atacou con forza. Máis do que adoita. Foise agarrando a min ata tumbarme derrotada na cama. 

Lembranzas nos recunchos esquecidos das vasoiras, entre o po e a epiderme

aromas que se apagan e bailan ante os meus ollos, pequenas nubes que se dispersan fronte a min

tactos intanxibles, beizos que bican a friaxe, dedos que acariñan liñas imaxinarias outrora curvas

O corvo deita negrura ao seu paso, como unha sombra que se desfai levada polo vento

como un ronsel de gaivotas escuras que sobrevoan o barco cargado de peixe agonizante

como o velo dunha noiva viúva que se arrastra, pesado, pola terra seca

Remata este día corvo despois da comida. Coma todos, son elásticos, non seguen a orde natural. Cómpre deixalos correr, acubillada, ata que o ánimo se tempere.

Un carrán no parietal

O carrán dá volta sobre a orela do mar. Nun intre baixa en picado como un mísil e apenas medio segundo despois ascende cun peixe no pico. O pobre peixe non puido nin sospeitar a súa presenza. Baixou a ameaza do ceo como unha tralla implacable. 

Levo uns días felices. Reconstruíndo a vida, con calma, coñecendo xente importante para a min. Non sei nin a hora nin o día en que vivo. Érgome e déitome cando mo pide o corpo. Falo coa familia e digo falo, de verdade, preocupándonos por nós, apoiándonos.

Ás veces vén un carrán inesperado e contundente a picar en min. Como non pode levarme con el, petéirame na cabeza. Doe. Só pica unha vez feríndome ata facerme sangrar. 

Onte case me rebenta o parietal dereito. 

Onte a emoción revolveume. 

Foi un día longo e canso. Aínda así, gustoume. Pero acabei esgotada física e emocionalmente. Volveron os pais de visita: aínda quedan pésames por dar, persoas que precisan apoiarnos coas mans e a mirada, e traen lembranzas que pesan e reconfortan á vez; despois viaxei dentro dun armario sen volta, mareoume o paseo e sigo co estómago revolto; lembrei un camisón que tirei ao lixo porque non podía seguir ao meu lado, non sabería onde gardalo e a dor volvería a min simplemente con rozalo coa mirada ou a sabedoría de que estaba agochado no fondo dalgún caixón.

Estoume decatando do que preciso, e non é doado borrar e manter asemade. Elimino e volven as dúbidas. Sempre estarán aí os remorsos. Cómpre arrincar o esparadrapo de golpe. A chaga sempre se manterá. Non preciso as vendas apertándome para lembrarme a ferida. Necesito tirar o superfluo, con todo as lembranzas arrepóñense. Os obxectos son cousas, que foron deles por casualidade a maior parte das veces. Non podo tirar os bicos, as caricias nas mans, as palabras ditas... As fotos e os vídeos, os recordos e os consellos. Son como unha tatuaxe que permanecerá eternamente.

Ducha de colonia

Gústache o olor? Afirma coa cabeza e un sorriso na boca. Claro que si, recende de marabilla -dígolle. Frego con delicadeza as súas pernas, o lombo, os peitos con ese xel olor a colonia que nos rodea. Despois masaxeo a cabeza na que repousa o xampú. Aperto suavemente cos papullos e deslizo os dedos ao longo da raíz do pelo. Fago círculos na caluga e nas tempas. Ela vai relaxando o pescozo mentres a auga quente esvara polos ombreiros.

Revivín esta escena mentres me duchaba, porque collín o seu xel, o cal segue no baño a medio acabar. Empapei a miña pel co olor a colona fresca e, cos ollos pechados, lavaba o seu corpo. 

Soño detrás das contras

Hoxe soñei con mamá e papá. Non vou detallar o vivido nese mundo paralelo e profundo. É unha desas faíscas agochadas tras as contras. Pero os dous estaban vivos e mortos á vez. 

Estabamos as dúas xuntas, nunha festa, e desapareceu. Procurámola; chamamos á garda civil e expliqueilles que estaba comigo, sentada ao meu lado, aínda que xa había un mes que morrera. Non me crían -lóxico- pero puideron constatalo nas fotos tiradas minutos antes. Fotos que se esvaeceron entre os píxeles da pantalla do teléfono. 

E entendín a presenza de papá na festa, vagando desorientado. Viña buscar a súa muller. Atopáronse e marcharon xuntos. 

Entendo. 

Desde a xanela

Desde a xanela vexo o mundo enteiro, pero como deixo as contras abertas, o mundo tamén me ve. Realmente, non me importa. Non hai nada novo que ollar en min que non fose visto con anterioridade.

Son carne, disposta con máis ou menos graza, coa mesma cor, pelo e voz cá de miríades de persoas. Seguro que hai copias de min polo mundo adiante. Sei dunha que vive na Coruña, disque é xaradiña a min, en todo: pelo, voz, xeito de vestir, acenos...

E o que hai dentro de min tamén está repetido e repartido polo mundo. Millóns de persoas pensan e viven coma min. Non me preocupa que me vexan porque son unha area máis, sen importancia ningunha. Tamén che digo que detrás das contras quedan faíscas agochadas.

Gústame estar nesta xanela para ver a paisaxe común. Estou nunha atalaia observando unha terra cha interminable. Vexo cousas inexplicables e alá, na outra punta, destella un telescopio que me enfoca. Aquel territorio é descoñecido. Podería ser Nova Iorque ou Hong Kong. Hai alguén aí?

Pasos con traspés

Esta foi a miña andaina matinal: menta brava e estrugas, unha alivia o proído da outra; anacos de eucalipto invasor que quedaron da tala oficial; fochancas que ninguén arranxa e todos sortean; Monster oxidado entre as silvas; a rula e o chasco falando a distancia; achas de piñeiro ordenadas para o inverno; Coca Cola apertada por unhas mans encalecidas; cabaliño do demo negro descansando na flor; sinal de stop comesto polo brión; Luís asubiando; Power King abandonado na cuneta; flores azuis; auga do Crabeiro correndo; castiñeiros serigrafiados; marcos marcados; Estrella Galicia sen estrela dentro; pólas de carballo caídas tras a masacre; máis fochancas; auga Fontiña seca; pexeguiños querendo madurar; vides, silvas e fentos enleados nunha batalla polo territorio; Chesterfield aprodrecendo; Manolo paseando co can; Kas de limón amarelo limón; corvos grallando no fondo do monte; néboa fresca; Booster sen enerxía; motoserra no monte sementando táboas; floriñas amarelas e moi amarelas; Winston xa non de contrabando; madreselvas flotando como faíscas perfumadas.

Sae o sol entre a néboa que se ergue. E ardo. Busco a sombra da casa.

Palabras curativas

Non deixo de atoparme con coidadoras, sobre todo mulleres, con pais e nais aos que coidar. Todas precisan falar, botar fóra o que queima, xestionar a mestura de amor e rabia, cuestionar ese odio repentino e casual que non se sabe onde nace. Preguntas que tal? e ábrese a billa das palabras doentes, dos lamentos e da emoción.

Respondo o mesmo: primeiro es ti, cóidate. É normal o que sentes. Esta etapa de berros e conciencia rota pasará. Virá a tranquilidade e a paz no espírito, e decataraste porque xa só pensarás en facelos felices. E, sobre todo, pide axuda.

Temos un grave problema social e as administracións non saben nin parece que queiran atallalo. Avanzamos cara á vellez. Seremos anciás e mereceremos unha vida digna. Cómpre empezar a preparar o noso futuro. Eu só vou querer amor e comprensión. E compañía. Como sociedade estamos colocando as bases sólidas? 

Para cando unha asociación de coidadoras e coidadores? 

Un segundo ao pairo

Un segundo cambia unha vida: unha chamada, unha mirada, un diagnóstico, unha nota... O meu segundo durou un mes e dous días. E a vida revolveuse. De momento o cambio é sutil: tempo e tranquilidade. Floto como unha boia que se deixa levar pola marea pero aínda suxeita á unha amarra. 

Estamos esfiañando esa corda de a pouco. Axiña ha de rachar e vagaremos coa marea. Con todo, escollemos o mar polo que navegar, pero cun ollo na costa verdecente.

Avanzamos, capitá. Imos na procura de terras inexploradas e de mares calmos. O barco ten velas de liño branco. Iremos amodo, esquivando os baixos, rastrexando o fondo cos escandallos. Non iremos sos. Sobrevóarannos araos, carráns e mascatos.

Correo interno

Ola papá: aquí estou diante de ti. Non sabes o que te boto de menos. Xa sei, estás pensando que non hai razón para iso, pero si hai. Preciso o teu sosego na miña vida apurada, necesito oír como me dis que non hai problema, que todo ten solución, que todo volve ao seu carreiro. Cando me atopo nunha situación complicada penso en ti, e sei o que me dirías. Tranquilízasme desde onde te atopes. Non o comprendín ata que marchaches. Que doada era a vida contigo, e que saborosa! Penso en ti e o chocolate aparece na miña mente igual cás miradas de satisfacción.

Ti só querías amor, palabras doces e asemade enérxicas que afastasen do teu lado os temores. Cada un fixémolo como ben soubemos. Coñecémoste ben e sabiamos como funcionaba o teu organismo.

Coñezo as túas cicatrices. Pecho os ollos e o meu dedo rodea o sinal que tes na caluga; e acariña os vultos do brazo e do pulso; sigo fregando o teu lombo forte e cortando as túas unllas. Recoñezo ese corpo como a esencia do que es –si, es, en presente-. E procúrote en cada intre. Non me sentes cando vou visitarte? Non oes cando che digo o orgullosa que estou de ti? Non percibes a caricia no mármore? Non me escoitas no teu cuarto?

Vémonos, papá. Quérote.

 

Ola mamá: que dicirche hoxe que non che dixera antes! Tivemos anos para falalo todo e todo o falamos, coas palabras, coas mans, coas miradas, cos silencios. Bótote de menos. Todo o traballo parece hoxe unha nimiedade. Volvería a peitearte, e lerche os meus libros, a contarche as historias inventadas, a alimentarte. Sabes? Véxote nos vídeos gravados e nun deles disme que me queres ao teu xeito, e mándasme un bico eterno que recibo sempre fresco.

Tamén che pido consellos. E disme de forma clara que farías ti. Segues sendo a miña guía moral. Deixaches o camiño a seguir ben pisado e procuro non saír do carreiro.

Ah! Continúo plantando flores no xardín e régoas todos os días. Puxemos de novo un emparrado cunha enredadeira chamada bignonia nonseique onde estaba a viña. Volverá a facer fresco no noso comedor. Sei que estarías orgullosa de min e diríasme, unha vez máis, que ben o fixeches!

Espero que che gusten as flores que che deixo; que chegue ata ti o seu arrecendo; que me escoites cando che digo que te quero, e que vexas que non esquezo a túa rosa; eu seguirei coa túa promesa.

Mañá falamos de novo, mamá. Quérote.

A flor de pel

Encántanme as flores. Todas. Sei que non son unha gran coidadora para elas pero ámoas. Plántoas no xardín, nos testos e son feliz cando entro no viveiro onde as merco. Son a cor, a alegría, a primavera -a miña estación-. Tamén son insectos e paxaros, seino. Bolboretas zugando néctar; paporrubios atrapando insectos, vermes ou adornando o que non precisa ser adornado.

Agora teño unha rutina floral. Empezo mercando, cada quince días, caraveis, rosas, lirios, semprevivas, helicrisos... A floreira, Maribel, é tan amable e delicada como as flores que recenden. Faime descontos e agasállame cun caravel ou, hoxe, cunha rosa preciosa cos bordes ondulados e un aroma sutil e duradeiro. Recomendoume poñela no meu cuarto e non retirar as follas que caen, porque perfumará o ambiente. Namorei dela e da súa floraría.

Xa na casa, métoas en auga e espero a ter a necesidade de baixar ao cemiterio. Será esa tarde de sábado ou o domingo pola mañá. O meu corpo indicarame en que momento baixar. E continúo co ritual. Recollo os botes coas flores vellas e lévoos para a parede baixa onde está a billa do cemiterio. Sácoas todas; tiro as murchas e recompoño os floreiros. Un bouquet de amor con flores variadas. Sempre queda unha composición fermosa porque as miñas mans van guiadas polas lembranzas máis tenras. Maribel, a floreira, díxome que durante ese intre de colocar as flores, realmente estaba creando unha obra de arte. Nunca o vin así, ...ata hoxe. E si, estou creando, buscando a combinación máis harmónica, que aquela hedra verde colgue do lado correcto, e o tamaño do talo sexa o axeitado. Estou compoñendo un cadro floral.

Sempre compro dúas rosas. Mamá colocáballe cada semana unha a Santa Rita. Procurábaa no xardín ou mesmo lla ofrecían as veciñas, porque sabían da súa ofrenda. Hoxe son eu quen busco as rosas, a miña ofrenda particular para eles. Poida que non haxa ramos, pero non faltará a rosa. Espero poder cumprir a miña promesa.